Trên thị trường tài chính, trái phiếu doanh nghiệp là một thuật ngữ quen thuộc, cũng là một kênh đầu tư rất có sức hút bởi nó mang đến lãi suất hấp dẫn cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, lãi suất cao đi kèm với không ít rủi ro mà không nhiều người hiểu rõ. Vậy, trái phiếu doanh nghiệp là gì? Hãy cùng QuyDauTu.com tìm hiểu chi tiết về kênh đầu tư này nhé.
Trái phiếu doanh nghiệp là gì?
Theo
quy định tại Khoản 3 Điều 4 Chương I Luật chứng khoán số 54/2019/QH14, trái phiếu
là một sản phẩm chứng khoán xác nhận về quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu
trái phiếu đối với phần nợ của đơn vị phát hành. Tổ chức phát hành có trách nhiệm
thực hiện các cam kết về thanh toán các khoản lãi suất định kỳ, đồng thời khi
đáo hạn phải hoàn lại số tiền ban đầu về cho nhà đầu tư. Tổ chức phát hành có
thể là chính phủ hoặc doanh nghiệp.
Như
vậy, khái niệm trái phiếu doanh nghiệp được hiểu là loại hình trái phiếu do
doanh nghiệp phát hành. Khi một cá nhân bất kỳ mua trái phiếu của một công ty
hoặc doanh nghiệp nào đó, đồng nghĩa với việc cá nhân đó sẽ trở thành chủ nợ của
công ty, doanh nghiệp đó.
Các loại trái phiếu doanh nghiệp ở Việt Nam
Thị
trường chứng khoán Việt Nam hiện nay lưu hành thông dụng 2 loại trái phiếu
doanh nghiệp sau:
-
Trái phiếu doanh nghiệp niêm yết: là loại trái phiếu được đăng ký chính thức và
lưu ký tập trung tại Trung tâm lưu ký chứng khoán (gọi tắt là VSD). Trái phiếu
niêm yết được giao dịch rộng rãi và công khai trên các sàn giao dịch tập trung
như HOSE hay HNX. Trong quá trình giao dịch, phải tuân theo các quy định hoạt động
được ban hành của Sở giao dịch Chứng khoán.
-
Trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết (còn được gọi là trái phiếu OTC): ngược lại
với loại trái phiếu niêm yết, trái phiếu chưa niêm yết là loại trái phiếu chưa
được đăng ký trên VSD. Giao dịch giữa các loại trái phiếu này chỉ được thực hiện
trên thị trường OTC theo nguyên tắc “thuận mua – vừa bán” giữa các nhà đầu tư,
tự do và không chịu sự quản lý của bất kỳ cơ quan nào.
Đặc điểm của trái phiếu doanh nghiệp là gì?
-
Kỳ hạn của trái phiếu: Tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng vốn của mỗi doanh nghiệp để
xác định kỳ hạn của mỗi đợt phát hành trái phiếu.
-
Số lượng phát hành: Doanh nghiệp được tự do quyết định số lượng phát hành trái
phiếu, căn cứ trên nhu cầu sử dụng vốn và khả năng huy động trên thị trường
tương ứng với từng thời kỳ.
-
Loại đồng tiền phát hành và thanh toán trái phiếu: Đối với thị trường trong nước,
đồng tiền phát hành được quy định là VNĐ. Đối với thị trường ngoài nước, đồng
tiền phát hành được áp dụng theo quy định của thị trường sở tại. Trường hợp
thanh toán lãi định kỳ và hoàn trả vốn gốc, đồng tiền thanh toán sẽ tương ứng với
loại đã phát hành.
-
Mệnh giá trái phiếu: Đối với thị trường trong nước, mệnh giá trái phiếu là
100,000 VNĐ hoặc bội số của 100,000 VNĐ. Đối với thị trường ngoài nước, mệnh
giá trái phiếu được áp dụng theo quy định của thị trường sở tại.
-
Hình thức phát hành: bút toán ghi nợ, chứng chỉ hoặc dữ liệu điện tử, tùy theo
quyết định của doanh nghiệp tại thời kỳ phát hành.
-
Lãi suất danh nghĩa của trái phiếu: Doanh nghiệp được lựa chọn xác định lãi suất
danh nghĩa của trái phiếu thông qua một trong ba hình thức: lãi suất cố định, lãi
suất thả nổi, hoặc kết hợp cả hai loại trong cùng một đợt phát hành căn cứ theo
tình hình tài chính và khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp đó. Ngoài ra,
doanh nghiệp cũng cần tuân thủ các quy định thống nhất của Ngân hàng Nhà nước.
Nếu lựa chọn hình thức lãi suất thả nổi, doanh nghiệp phải công bố thông tin
làm cơ sở tham chiếu tin cậy cho nhà đầu tư.
-
Quyền lợi của chủ đầu tư: Được thanh toán tiền lãi theo định kỳ và hoàn gốc khi
đáo hạn, được hưởng các quyền lợi liên quan đến trái phiếu như: quyền tài sản,
quyền chuyển nhượng, quyền cho - nhận và thừa kế.
Ai được mua trái phiếu doanh nghiệp?
Khoản
1 Điều 8 Nghị định 153/2020/NĐ-CP sửa đổi tại khoản 6 Điều 1 Nghị định
65/2022/NĐ-CP quy định các đối tượng được mua trái phiếu doanh nghiệp gồm:
-
Đối với trái phiếu không chuyển đổi không kèm chứng quyền: đối tượng mua trái
phiếu là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp theo quy định của pháp luật chứng
khoán.
-
Đối với trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu kèm chứng quyền: đối tượng mua trái
phiếu là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhà đầu tư chiến lược, trong đó
số lượng nhà đầu tư chiến lược phải đảm bảo dưới 100 nhà đầu tư.
Trong
đó, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư có năng lực tài
chính/trình độ chuyên môn về chứng khoán theo Điều 11 Luật Chứng khoán 2019.
Tổ
chức có trách nhiệm xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và tài liệu
xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp thực hiện theo Điều 4, Điều 5 Nghị
định 155/2020/NĐ-CP và các văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế, ngoại trừ việc
xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân theo điểm d khoản 1 Điều
11 Luật Chứng khoán 2019:
Theo
đó, việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân theo điểm d
khoản 1 Điều 11 Luật Chứng khoán 2019 để mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành
riêng lẻ phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu
tư nắm giữ:
-
Có giá trị tối thiểu 02 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân
theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề
trước ngày xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp;
-
Không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện
giao dịch mua bán lại.
-
Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp nêu trên có giá trị trong
vòng 03 tháng kể từ ngày được xác nhận.
Lợi ích khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp
Thị
trường đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng vượt bậc trong thời gian
qua. Điều này đồng nghĩa với việc sức hấp dẫn của kênh đầu tư này vô cùng lớn,
các giao dịch trái phiếu doanh nghiệp giúp nhà đầu tư hưởng lợi khá nhiều mặt,
cụ thể như sau:
-
Lãi suất của trái phiếu doanh nghiệp cao hơn lãi suất tiền gửi.
-
So với cổ phiếu, trái phiếu có độ rủi ro thấp hơn. Nếu trong trường hợp doanh
nghiệp có nguy cơ vỡ nợ hoặc giải thể, các nhà đầu tư trái phiếu sẽ được ưu
tiên thanh toán nợ trước tiên.
-
Tính thanh khoản của trái phiếu cao, quý khách có thể linh hoạt mua đi bán lại
với mức lãi suất thực nhận trong thời gian đầu tư.
-
Có thể dùng khoản tiền nhận được từ lãi suất định kỳ để tái đầu tư.
-
Trường hợp giá trái phiếu tăng, lãi suất sẽ được cộng dồn vào giá vốn.
Bí kíp đầu tư trái phiếu an toàn cùng QuyDauTu.com
Để
đầu tư vào trái phiếu hạn chế các rủi ro và đảm bảo khả năng thu hồi vốn, QuyDauTu.com
khuyến khích các nhà đầu tư nên cân nhắc dựa trên 4 quy tắc sau:
-
Lựa chọn thời cơ tốt để mua trái phiếu: Dựa trên chu kỳ chứng khoán, các nhà đầu
tư hoàn toàn có thể phán đoán được thời điểm “vàng” để đầu tư vào trái phiếu. Cụ
thể, khi chu kỳ chứng khoán bắt đầu suy thoái, các nhà đầu tư nên mạnh tay chi
vào trái phiếu, bởi đây là kênh đầu tư an toàn, thích hợp làm “nơi trú ẩn” tốt
nhất.
-
Tìm hiểu thông tin về doanh nghiệp phát hành trái phiếu: Như đã đề cập ở các phần
trên, trước khi quyết định đầu tư cần tìm hiểu thật kỹ về độ uy tín của doanh
nghiệp phát hành. Các tiêu chí cần xem xét như: vị thế của doanh nghiệp, khả
năng thu hồi vốn trong ngắn hạn, tiềm lực tài chính, uy tín của ban quản trị,…
-
Đánh giá tương quan giữa rủi ro và lãi suất: Lãi suất cao luôn rất hấp dẫn
nhưng đi kèm với rủi ro không hề nhỏ. Các nhà đầu tư cần bình tĩnh đánh giá sự
tương quan này với thị trường chung để đưa ra quyết định hợp lý.
-
Thời hạn của trái phiếu: Thời hạn của trái phiếu là yếu tố quan trọng cần được
xem xét, bởi nó quyết định khả năng thu hồi vốn nhanh, chậm, ảnh hưởng trực tiếp
đến các kế hoạch đầu tư khác trong tương lai.
Trái
phiếu là một kênh đầu tư đầy tiềm năng và rủi ro thấp so với các hình thức đầu
tư chứng khoán khác. Khi đã có đầy đủ hiểu biết trái phiếu doanh nghiệp là gì
và các kiến thức liên quan, quý khách nên cân nhắc lựa chọn thời điểm cũng như
đơn vị phát hành đáng tin cậy để “chọn mặt gửi vàng”.
Nguồn: QuyDauTu.com
